Trong các hệ thống giám sát an ninh, camera ngoài trời đóng vai trò then chốt bởi khả năng bảo vệ tài sản, con người khỏi các sự cố bất ngờ. Tuy nhiên, điều kiện môi trường ngoài trời khắc nghiệt với nắng, gió, bụi, mưa bão đặt ra bài toán khó: làm sao đảm bảo camera hoạt động ổn định suốt 24/7 mà không bị hỏng hóc, mất hình hay gián đoạn hình ảnh? Câu trả lời nằm ở hai tiêu chí quan trọng: khả năng chống bụi và chống nước, được đánh giá theo tiêu chuẩn IP quốc tế.
IP Rating – tiêu chuẩn quốc tế để đánh giá mức độ bảo vệ
Tiêu chuẩn IP (Ingress Protection) của IEC 60529 được thiết lập nhằm cung cấp thông tin rõ ràng hơn về khả năng chống bụi và nước của thiết bị điện tử, thay thế cho những thuật ngữ mơ hồ như “waterproof” hay “weather-protected”. Một mã IP thường gồm hai chữ số sau chữ cái “IP”: chữ số đầu tiên (0–6) chỉ mức độ bảo vệ trước vật cứng như bụi, cát, hoặc các vật thể có kích thước khác nhau; chữ số thứ hai (0–9) đánh giá khả năng chịu đựng nước từ giọt chảy đến ngâm sâu dưới áp lực cao.
Chữ số đầu tiên, từ 0 đến 6, xác định khả năng bảo vệ khỏi bụi. Cấp bảo vệ số 6 nghĩa là thiết bị hoàn toàn kín bụi (dust-tight). Đây là mức cao nhất và phù hợp với môi trường có nhiều bụi bẩn, cát, hoặc nơi gần biển.
Chữ số thứ hai, từ 0 đến 9, chia theo mức độ chịu nước: từ chống giọt nước nhẹ cho đến ngâm dưới 1m hoặc chịu được áp lực tia nước cao. Các mức IP66, IP67 và IP68/IP69K thường được dùng cho camera ngoài trời.
IP phổ biến và ứng dụng thực tế
Ở Việt Nam, điều kiện khí hậu từ khắc nghiệt như mưa bão, nhiệt độ cao đến bụi đường là yếu tố cần lưu ý. Camera IP65 được thiết kế để chịu được nước phun áp lực nhẹ, đủ dùng với mưa nhỏ hay khu vực có mái che. Còn IP66, với khả năng chịu tia nước mạnh, thích hợp lắp ngoài trời, nơi thường xuyên chịu mưa lớn. Theo Reolink, camera IP66 được xem là chuẩn “waterproof” tiêu chuẩn cao, có thể chịu được mưa, tuyết, gió bão .
Mức cao hơn là IP67, ngoài việc chống bụi tuyệt đối, còn có thể ngâm ở độ sâu 1m trong 30 phút, thích hợp khu vực dễ ngập nước, gần biển, bể cá, hồ chứa . Mức IP68 hoặc IP69K dùng trong công nghiệp hay ứng dụng đặc thù (công trường, cảng biển), đảm bảo khả năng chịu ngâm nước lâu và tia áp lực cao, ít phổ biến trong dân dụng .
Chọn IP phù hợp theo môi trường
Với khí hậu nhiệt đới, mùa mưa kéo dài, nhiệt độ cao tại Việt Nam, mức IP66 được đánh giá tiêu chuẩn “vàng” cho hệ thống camera ngoài trời. Trường hợp dự án yêu cầu chịu được ngập úng hoặc đặt ở bờ biển thì IP67 là lựa chọn sáng suốt.
Những yếu tố khác cần cân nhắc bên cạnh IP
Độ chịu nhiệt là yếu tố thường bị bỏ qua. Camera ngoài trời cần hoạt động ổn định trong khoảng -20 °C đến 60 °C; một số dòng cao cấp còn chịu được nhiệt độ lên tới 60 °C đến hơn 70 °C .
Vỏ ngoài và kính bảo vệ cũng rất quan trọng. Vỏ bằng nhựa ABS phù hợp với IP65–IP66, trong khi vỏ kim loại như nhôm đúc mạ sơn bột giúp tăng độ bền và khả năng chống va đập, đặc biệt quan trọng ở môi trường xe cộ đi lại nhiều hoặc nơi dễ bị hư hại. Kính chắn ống kính nên là kính cường lực chịu mưa đá, khí hậu khắc nghiệt.
Tiêu chuẩn IK đánh giá khả năng kháng va đập và ném. Mặc dù IK10 được dùng cho camera chuyên nghiệp, ít thiết bị dân dụng áp dụng, đây cũng là tiêu chí cần quan tâm nếu lắp camera ở nơi có nguy cơ bị phá hoại .
Chống tia UV và nhiệt độ mặt trời cần lựa chọn vỏ màu sáng và chất liệu chịu tia UV để tránh bị xuống cấp nhanh. Một số người dùng khuyên nên dùng ốp vỏ silicone để bảo vệ khe hở và hạn chế nguy cơ hở nước dù camera đạt mức IP cao .
Trải nghiệm thực tế: IP67 có phải là “không thể thấm”?
Theo nhiều người dùng chia sẻ trên Reddit, camera IP67 đôi khi vẫn bị nước xâm nhập sau một thời gian sử dụng ngoài trời, đặc biệt khi bảo hành đã hết. Một người dùng EufyCam Pro 2 gặp hiện tượng ngưng tụ bên trong ống kính sau 1,5 năm, dù thiết bị được cho là IP67. Video người dùng phản ánh tình trạng này cho thấy thực tế trong môi trường khắc nghiệt, khí hậu nhiệt đới hoặc ánh nắng ô nhiễm, nên bởi vậy trong điều kiện biển hoặc mưa nhiều, IP67 có thể không đảm bảo đúng cam kết phòng lab.
Từ đó, nhiều người khuyên nên lựa chọn camera có đánh giá IP cao hơn hoặc thêm biện pháp bảo vệ phụ như ốp vỏ, mái che, chống tia UV.
Lời khuyên chọn mua theo nhu cầu
Nếu bạn cần camera bảo vệ gia đình, lắp dưới mái hiên, ở phòng khách ngoài trời thì IP65 là đủ. Nếu khu vực chịu mưa lớn hoặc đặt hoàn toàn ngoài trời, đặc biệt ở miền Bắc và miền Trung Việt Nam, IP66 là lựa chọn tốt nhất và phổ biến nhất.
Trong trường hợp cài đặt gần biển, bể cá, hoặc khu vực dễ ngập, IP67 là lựa chọn đáng cân nhắc để đề phòng ngấm tạm thời. Với các địa điểm công nghiệp, cần chịu áp lực nước mạnh hoặc ngâm thường xuyên, IP68/IP69K sẽ giải quyết được yêu cầu khắc nghiệt.
Camera ngoài trời tốt cần đáp ứng tiêu chí chống bụi và nước theo mã IP, đặc biệt là các chuẩn IP66 hoặc IP67. IP66 phù hợp đa số điều kiện khí hậu Việt Nam với mưa bão, khói bụi, trong khi IP67 thích hợp với khu vực dễ ngập nước hoặc môi trường biển. Ngoài chuẩn IP, bạn cũng nên chọn camera có vỏ bền, kính cường lực, khả năng chịu nhiệt, tia UV và chống va đập để đảm bảo hoạt động lâu dài. Cuối cùng, lựa chọn thêm biện pháp phụ như ốp bảo vệ, che chắn để kéo dài tuổi thọ và giảm nguy cơ hư hỏng trong tương lai.